Η Δυσορθογραφία είναι μια μαθησιακή δυσκολία στην ορθογραφία.

Συνήθως, είναι συνδεδεμένη με το φαινόμενο της Δυσλεξίας (σε ποσοστό 20%) και συνδεδεμένη με το φαινόμενο της Δυσγραφίας (σε ποσοστό 70%). Η Δυσορθογραφία μπορεί να υπάρχει και από μόνη της. Τα παιδιά με Δυσορθογραφία κάνουν αρκετά λάθη στο θέμα (θεματική ορθογραφία), που οφείλονται κυρίως στην αδυναμία βραχυπρόθεσμης μνήμης και οπτικής ικανότητας. Τα περισσότερα, όμως, λάθη βρίσκονται στο καταληκτικό κομμάτι των λέξεων (γραμματική ορθογραφία). Τα παιδιά, ενώ γνωρίζουν και κατανοούν τους γραμματικούς κανόνες, αδυνατούν να τους εφαρμόσουν γραπτώς, όταν τους ζητηθεί.

(Bettelheim, B. & Zelan, K. 1981, Snowling, M. & Stackhouse, J., 1997, Αθανασιάδη, Ε. 2001)

Οι κυριότερες μορφές των δυσκολιών αυτών είναι:

• Ειδική δυσκολία στη χρήση του συστήματος ορθογραφημένης γραφής, όπου μερικές λέξεις είναι τόσο κακογραμμένες ορθογραφικά, ώστε να είναι δύσκολο να τις αναγνωρίσει κανείς.
• Ειδική δυσκολία γραφής – δυσγραφία, όπου η γραφή με το χέρι είναι τόσο ακατάστατη, ώστε να μην είναι αναγνώσιμη (πάρα πολλά ορθογραφικά λάθη, ενωμένες λέξεις, γράμματα σε διαφορετικό ύψος πάνω και κάτω από τις γραμμές του τετραδίου, πολλές μουτζούρες κ.α.)
• Γλωσσική (εκφραστική) διαταραχή, όπου η γλώσσα που χρησιμοποιεί το παιδί έχει τόσα λάθη, ώστε να μην εμπεριέχει κατανοητό περιεχόμενο.

Τα ορθογραφικά λάθη των παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες συχνά δε διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από αυτά των άλλων παιδιών, αλλά αντιστοιχούν σε λάθη που κάνουν παιδιά πολύ μικρότερης ηλικίας. Δηλαδή, η ανάπτυξη της ορθογραφικής δεξιότητας τους ακολουθεί την ίδια εξελικτική πορεία με αυτή των υπόλοιπων παιδιών, αλλά πραγματοποιείται σε διαφορετικούς χρόνους και ακολουθεί διαφορετικό ρυθμό.

Χαρακτηριστικά παιδιών με Δυσορθογραφία

Το παιδί για να έχει τη δυνατότητα να γράφει μια λέξη με σωστή ορθογραφία, θα πρέπει να τη προφέρει σωστά, να τη χωρίζει σε θέμα και κατάληξη, να τη οπτικοποιεί και να την αποθηκεύει στη μνήμη. Ένα παιδί, όμως, που στερείται από τις δεξιότητες που του επιτρέπουν να γράφει ορθογραφημένα, παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Αντιστρέφει και παραλείπει γράμματα, συλλαβές και λέξεις.
• Προσθέτει φθόγγους και συλλαβές μέσα στις λέξεις, χωρίς λόγο.
• Αντικαθιστά τα γράμματα μέσα στις λέξεις που μοιάζουν ακουστικά ή οπτικά

(π.χ. β-φ, θ-φ, κ-χ, γ-χ).

• Παρουσιάζει καθρεπτική γραφή (π.χ. ε-3, 9-6, β-8).
• Παρουσιάζει ανομοιότητα γραμμάτων κατά τη διάρκεια γραφής πάνω σε γραμμές.
• Το παρουσιαστικό του γραπτού εμφανίζεται, συνήθως,

με μουντζούρες και σχετική ακαταστασία.

• Κάνει συχνή χρήση της γόμας.
• Ενώνει το ουσιαστικό με την αντωνυμία (π.χ. το δωμάτιότου).
• Κάνει λάθη στο καταληκτικό κομμάτι της λέξης.
• Κάνει λάθη στις εξαιρέσεις των καταλήξεων (π.χ. ρήματα σε –αίνω και –ένω, επίθετα σε –ικός, -εικός και –υκός).
• Κάνει λάθη στο θεματικό κομμάτι της λέξης.
• Χρησιμοποιεί με λάθος τρόπο τα κεφαλαία γράμματα μέσα στη λέξη.
• Ξεχνάει να ξεκινήσει με κεφαλαίο την πρόταση ή την πρόταση μετά από την τελεία.
• Παραλείπει τα σημεία στίξης και τους τόνους.
• Κάνει συντακτικά λάθη.

Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι το παιδί με οποιαδήποτε Μαθησιακή Δυσκολία ΔΕΝ είναι τεμπέλικο. Ωστόσο, έχει ειδικές ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ανάγκες και χρειάζεται την βοήθεια των γονέων, των δασκάλων και των ειδικών επιστημόνων για να βελτιώσει τις δεξιότητές του και στη συνέχεια, τη σχολική του επίδοση. Άρα γινόμαστε ολοι συν-θεραπευτές!

Πηγές:

• Bettelheim, B. & Zelan, K. (1981). On learning to read. Penguin Books, London.
• Παντελιάδου, Σ. (2000). Μαθησιακές Δυσκολίες και Εκπαιδευτική Πράξη:

                                                                                       Πέτρου Κατερίνα

                                                                                     ΜSc Ειδική παιδαγωγός