Τι είναι η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση;

Η θεωρία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης (Sensory Integration) αναπτύχθηκε από την Αμερικανίδα εργοθεραπεύτρια και ψυχολόγο, Jean Ayres (1923 – 1989) και βασίζεται στις θεωρίες της νευροεπιστήμης, της νευροψυχολογίας και της νευροφυσιολογίας.

Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι η διαδικασία της επεξεργασίας των αισθητηριακών ερεθισμάτων από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, ώστε να παράγει μια προσαρμοστική αντίδραση. Εστιάζει κυρίως στις πληροφορίες που δέχεται ο εγκέφαλος από το ακουστικό, το οπτικό, το απτικό, το αιθουσαίο και το ιδιοδεκτικό σύστημα (Foster, 1996).  Το ακουστικό, οπτικό και απτικό σύστημα συνδέονται με τις αισθήσεις της ακοής, όρασης και αφής αντίστοιχα.

Το αιθουσαίο σύστημα είναι υπεύθυνο για τις εξής λειτουργίες:

• Έλεγχο στάσης και μυϊκό τόνο
• Ισορροπία
• Υποκειμενική αναγνώριση της θέσης του σώματος στο χώρο
• Σταθεροποίηση των οφθαλμών κατά τη διάρκεια των κινήσεων της κεφαλής

Οι κύριες λειτουργίες του ιδιοδεκτικού συστήματος είναι οι εξής:

• Ανάπτυξη της ικανότητας για πράξη
• Συμμετοχή στην αναγνώριση του σώματος σαν λειτουργικό όργανο και στο σχήμα σώματος
• Συμμετοχή σε οπτικό – κινητικό έλεγχο

Δυσλειτουργία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης

Η έννοια της δυσλειτουργίας της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης αναφέρεται στις συναισθηματικές και συμπεριφορικές δυσκολίες που προκύπτουν κατά την επεξεργασία των πληροφοριών από τα αισθητηριακά συστήματα.

Η δυσλειτουργία της Α.Ο. διακρίνεται σε 4 τύπους:

• Διαταραχή της Αισθητηριακής Ρύθμισης
• Διαταραχή της Αισθητηριακής Διάκρισης
• Δυσπραξία – Διαταραχές της Πραξίας
• Αιθουσαία Διαταραχή Αμφίπλευρης Ολοκλήρωσης

Οι κυριότερες διαγνωστικές κατηγορίες που συνδέονται με ελλείμματα αισθητηριακής ολοκλήρωσης είναι:

• Διαταραχές Αισθητηριακής Επεξεργασίας
• Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος
• Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα (Δ.Ε.Π.-Υ.)
• Δυσπραξία
• Εγκεφαλική παράλυση
• Σύνδρομο Εύθραυστου Χ

Χαρακτηριστικές συμπεριφορές παιδιών που παρουσιάζουν δυσλειτουργία της Α.Ο. είναι μεταξύ άλλων:

• Ευαισθησία στο θόρυβο
• Δυσαρέσκεια σε συγκεκριμένες οσμές
• Υπερευαισθησία ή υποευαισθησία στο άγγιγμα
• Άγνοια κινδύνου
• Αντοχή στον πόνο
• Διάσπαση προσοχής
• Καθυστέρηση στην ομιλία ή/και τις κινητικές δεξιότητες

Οι δυσκολίες Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης δεν εκδηλώνονται με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα παιδιά. Η σοβαρότητα και το εύρος των συμπτωμάτων διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία, το ιστορικό και το περιβάλλον του παιδιού.