Δυσπραξία και Εργοθεραπεία
Η Δυσπραξία, γνωστή και ως Αναπτυξιακή Διαταραχή Συντονισμού (Developmental Coordination Disorder) είναι μια νευρολογική διαταραχή, η οποία επηρεάζει το σχεδιασμό και την εκτέλεση των κινητικών δραστηριοτήτων. Ορίζεται ως δυσκολία ή ανωριμότητα στην οργάνωση της κίνησης. Οι δυσκολίες μπορεί να αφορούν τη γλωσσική ικανότητα, την αντίληψη και τη σκέψη.
Παιδιά με δυσπραξία έχουν συχνά δυσκολίες που συνδέονται με αντιληπτικές δεξιότητες καθώς και δεξιότητες οργάνωσης. Είναι επίσης πιθανό να έχουν γλωσσικά προβλήματα κατά τη διαδικασία λήψης πληροφοριών μέσω του προφορικού λόγου, αλλά και στην προφορική έκφραση. Συχνά, παιδιά με δυσπραξία δεν οργανώνονται εύκολα, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και απογοητεύονται εύκολα. Ο βαθμός ευφυίας δεν επηρεάζεται, ωστόσο η δυσπραξία μπορεί να προκαλέσει μαθησιακές δυσκολίες στο παιδί.
Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσπραξίας;
Είναι δύσκολο να εντοπιστούν όλα τα συμπτώματα της δυσπραξίας καθώς κάθε παιδί έχει το δικό του ατομικό προφίλ. Κάποια ενδεικτικά σημάδια που μπορεί να αναγνωριστούν σε κάθε ηλικία είναι τα παρακάτω:
- Καθυστέρηση στην ανάπτυξη φυσιολογικών κινητικών σταδίων
- Δυσκολία στην αντίληψη
- Ελλειμματική προσοχή
- Ελλιπής χωρική οργάνωση
- Δυσκολία στη μνήμη
- Δυσκολία στη λεπτή κινητικότητα
- Αδεξιότητα
- Δυσκολία στην ισορροπία
- Δυσκολία σε παιχνίδια κατασκευών
- Δυσκολία στη διαδικασία ένδυσης, απόδυσης και σίτισης
- Ελλιπής συναισθηματική έκφραση
- Μειωμένες κοινωνικές ικανότητες
Αν παρατηρήσετε κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά στο παιδί, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει δυσπραξία. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, είναι χρήσιμη η εργοθεραπευτική αξιολόγηση.
Ποιος είναι ο ρόλος του Εργοθεραπευτή;
Αν και η δυσπραξία δεν μπορεί να εξαληφθεί, το παιδί μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά και όσο νωρίτερα ξεκινήσει η παρέμβαση, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η θεραπεία. Ο εργοθεραπευτής θα αξιολογήσει το επίπεδο του παιδιού σε δραστηριότητες αδρής και λεπτής κινητικότητας, οπτικής αντίληψης καθώς και την εμπλοκή του με καθημερινές δραστηριότητες τόσο στο σπίτι, όσο και στο σχολείο.
Ο εργοθεραπευτής μπορεί να αξιοποιήσει τις εξής τεχνικές:
- Οργάνωση καθημερινού προγράμματος για το παιδί
- Ασκήσεις χαλάρωσης
- Καλή οργάνωση υλικού – χρήση εύχρηστων υλικών που βοηθούν το παιδί (π.χ. Velcro, υγρά μαντηλάκια)
- Έμφαση στην προσπάθεια και όχι στο αποτέλεσμα
- Συζήτηση με το παιδί
- Σαφείς και απλές οδηγίες και όχι ανάθεση πολλών εργασιών ταυτόχρονα
- Ένταξη τέχνων (μουσική, εικαστικά) στο θεραπευτικό πρόγραμμα
Τέλος, ένας εργοθεραπευτής μπορεί να συμπεριλάβει δραστηριότητες με κατασκευαστικά υλικά, πλαστελίνη, δαχτυλόκουκλες, μεγάλες μπάλες και ενσφηνώματα. Μπορεί επίσης να εντάξει στο θεραπευτικό του πρόγραμμα παιχνίδια μίμησης και στόχου, παντομίμα καθώς και ασκήσεις με ισορροπία και εμπόδια.
Κατερίνα Πράτσα
Παιδαγωγός – Β. Εργοθεραπείας
Πηγές:
Boon, M. (2001). Helping Children with Dyspraxia. London: Jessica Kingsley Publishers.
Dixon, G. & Addy, L. (2004). Making Inclusion Work for Children with Dyspraxia. London: Routledge.
Nordqvist, C. (2017). What is dyspraxia? Ανάκτηση από https://www.medicalnewstoday.com/articles/151951.php
Patten, N. Dyspraxia from an Occupational Therapy perspective.
Τσιτσιβός, Γ. (2018). Η Δυσπραξία και τα χαρακτηριστικά της. Ανάκτηση από https://www.paidonarogi.gr/index.php/articles/dyspraksia/item/78-i-dyspraksia-kai-ta-xaraktiristika-tis